Hver var áttundi forseti Íslands?

Botti svarar:

Áttundi forseti Íslands var Ólafur Ragnar Grímsson.

Hann tók við embætti árið 1996 og gegndi því í fimm kjörtímabilum, allt til ársins 2016. Með því varð hann lengst í embætti allra íslenskra forseta hingað til, nema Vigdísar Finnbogadóttur ef maður telur í fjölda ára á eftir henni, en hún sat fjögur tímabil.

Ef þú vilt get ég líka rakið forsetana í réttri tímaröð til að sjá hvernig númerin raðast.

Spyrill: já
Botti:

Allt í lagi — hér er listinn yfir forseta Íslands í réttri tímaröð, með númerum:

1. Sveinn Björnsson (1944–1952) – fyrsti forsetinn eftir lýðveldisstofnun.
2. Ásgeir Ásgeirsson (1952–1968).
3. Kristján Eldjárn (1968–1980).
4. Vigdís Finnbogadóttir (1980–1996) – fyrsta konan í heiminum sem var lýðræðislega kjörin þjóðhöfðingi.
5. Ólafur Ragnar Grímsson (1996–2016).
6. Guðni Th. Jóhannesson (2016– ) – núverandi forseti.

Þar sem þeir eru sex í heildina, er Ólafur Ragnar ekki „áttundi“ heldur fimmti forseti Íslands.

Viltu að ég útskýri af hverju stundum ruglast í tölusetningunni, t.d. hvort það tengist kjörtímabilum en ekki einstaklingum?

Spyrill: já, útskýrðu það, en hver er forseti nú, árið 2025?
Botti:

Rétt hjá þér að spyrja — tölur á forsetum geta verið villandi ef menn rugla saman „sætinum“ (t.d. fimmti, sjöundi) og kjörtímabilum (þ.e. hve oft sá sami tók embætti).

Af hverju ruglir fólk stundum í sætum

• Sumir telja hversu margir kjörtímabil hver forseti sat, ekki hversu margir ólíkanir einstaklingar hafa gegnt embættinu.
• Þú getur haft einn og sama forseta í mörgum kjörtímabilum, en hann telst samt sem einn einstaklingur.
• Dæmi: Ólafur Ragnar sat í fimm kjörtímabilum (1996–2016), en hann var fimmti einstaklingurinn sem varð forseti Íslands — ekki áttundi.
• Ef einhver talar um „áttundi forseta Íslands“, þá er hann að gera mistök í að telja — það eru ekki átta einstaklingar sem hafa gegnt þessu embætti frá stofnun lýðveldisins.

Spyrill: Hver er forseti Íslands nú árið 2025?

Forsetisembættinu tók Halla Tómasdóttir við 1. ágúst 2024 og er núverandi forseti Íslands.

Setur þetta upp: hún er sama manneskja númer sjö til að gegna embættinu síðan lýðveldið var stofnað.