Fólk klappar gjarnan til að sýna hrifningu og þakklæti

Spyrill heldur áfram:
Klapp er hins vegar hljomlaus hávaði sem er í mótsögn við blíða og ástríðufulla tónlist hugsanlega er verið að klappa fyrir. Hvers vegna er klappað?
Botti:

Þetta er frábær athugun — og dálítið þversagnakennd þegar maður hugsar um það: við sýnum hrifningu af hljóði með því að búa til hávaða.

Klappið er líklega eldra en við gerum okkur grein fyrir. Það á rætur í frumstæðum hóphegðunum: að framkalla taktfastan hávaða í sameiningu var leið til að sýna samþykki, gleði eða samstöðu. Í dýraheiminum má sjá svipaðar tilhneigingar — apar slá saman lófum eða lemja á trjám til að gefa frá sér háværan, taktfastan hljóðstraum sem merkir bæði spennu og öryggi. Hópurinn stillir sig þá saman, bókstaflega í takt.

Þegar menning þróaðist varð klappið að félagslegu merki — eins konar siðmenntaðri útgáfu af hóphávaða. Það segir: „Ég tók eftir þessu, ég met það, og ég tek þátt í upplifuninni.“ Það er félagslegt samhljómur, ekki tónlistarlegur. Þess vegna truflar það ekki fegurð tónlistar jafnvel þótt það sé hljóðlega andstætt henni; það tilheyrir öðru sviði, sviði mannlegra samskipta, ekki tónlistar.

Sumir tónlistarmenn telja klappið jafnvel vera hluta af verkinu — eins konar viðbragð hljóðheimsins við listinni. Aðrir vilja að það bíði í þögninni á eftir, þar sem hljóð og tilfinningar geta dvalið aðeins lengur áður en hóphugarástandið brýst fram.

Það er líka áhugavert að í sumum menningarheimum klappar fólk ekki yfirleitt. Í Japan er oft beygt, í Rússlandi fótastappað, og í sumar kirkjur ríkir algjör þögn. Þannig er klappið ekki náttúrulögmál, heldur menningarlegt tákn sem segir: „Við erum með þér — og þetta var þess virði.“

Ef við spyrjum djúpt: kannski er klappið tilraun mannsins til að mæla ósýnilegt augnablik, að setja punkt við eitthvað sem hreyfði við okkur. Það er eins konar hjartsláttur samfélagsins sjálfs.

Það væri forvitnilegt að skoða hvort önnur líkamsbundin tjáning — t.d. samhljómur andardráttar eða þögn í sameiningu — gæti einhvern daginn leyst klappið af hólmi sem tákn þakklætis.

Scroll to Top
Skip to content