Þetta er skemmtilegt líffræðilegt og sálfræðilegt fyrirbæri. Fólk krossleggur hendur sínar ósjálfrátt, og það er nær alltaf sama leiðin hjá hverjum og einum – annað hvort vinstri þumallinn yfir eða hægri.
Það sem er áhugavert:
- Erfðir og líffræði: Rannsóknir hafa sýnt að þetta tengist ekki bara venju heldur erfðum. Um það bil tveir þriðju hlutar fólks krossleggja alltaf þannig að vinstri þumallinn er ofan á. Það er ekki beint tengt því hvort maður sé rétthentur eða örvhentur. Þetta gæti verið ákveðinn taugaþroskaeiginleiki sem er ákvarðaður snemma í lífinu.
- Heilinn og hliðskipting: Heilinn hefur ákveðna ósamhverfu (vinstri og hægri heilahvel stjórna mismunandi hlutverkum). Smávægilegar mismunandi tengingar í heilanum geta ráðið svona ósjálfráðum venjum, rétt eins og að fólk hefur tilhneigingu til að setja sama fótinn fyrst í sokk.
- Sálfræðileg þægindi: Þegar þú krossleggur hendur þínar finnst það bara „rétt“ á einn hátt og skrýtið að gera það öfugt. Það er vegna þess að vöðvar og taugar eru vanar ákveðinni samsetningu, eins konar líkamleg sjálfvirkni.
- Engin hagnýt ástæða: Þetta hefur engin augljós þróunarleg eða hagnýt áhrif, heldur er þetta bara eitt af þessum mannlegu smáatriðum sem gera okkur hverjum einstakan.
Einn sniðugur hlutur: Þegar vísindamenn skoðuðu stóran hóp fólks fannst engin sterk tenging við persónuleika eða gáfur, en sumir menningarsálfræðingar hafa samt prófað að nota þetta sem „litla persónuleikaprófa-spurningu“ – sem er skemmtilegt en ekki vísindalega áreiðanlegt.
Ef þú prófar núna að krossleggja hendurnar öfugt en þú ert vanur, finnurðu líklega að það er óþægilegt, eins og að skrifa með röngu hendinni. Líkaminn gefur til kynna að hann vilji halda sig við sitt eigin „grunnstillingar-mynstur“.
Viltu að ég grafi dýpra í erfðafræðilegu hliðina og segi þér hvað erfðafræðirannsóknir hafa fundið um þetta?
Þú sagðir:
ChatGPT sagði:
Ekki beinlínis. Það væri falleg einföld skýring að tengja krosslagningu handa við rétthendur og örvhendur, en rannsóknir sýna að þetta ferli fylgir ekki þeirri skiptingu.
Í stórum rannsóknum (t.d. í Evrópu og Japan) kom í ljós:
- Um tvö þriðju hluta allra manna setja vinstri þumalinn ofan á, alveg sama hvort þeir eru rétthentir eða örvhentir.
- Um einn þriðji setur hægri þumalinn ofan á.
- Örlítill hópur er „tvíformaður“ og getur krosslagt báðar leiðir án mikillar óþægðar.
- Það sem virðist ráða meira máli er hvernig taugakerfið mótast snemma í fósturþroska. Lítið eins og með það hvort við verðum með „snúinn“ hvirfil í hárinu til hægri eða vinstri – ekki gagnlegt, bara dæmi um ósamhverfu líkamans.
Þannig að rétthendur/örvhendur tengingin er ekki bein. Þó hafa komið fram veik vísbending um að örvhent fólk sé örlítið líklegra til að hafa hægri þumalinn ofan á, en munurinn er ekki nægilega mikill til að segja að þetta sé reglulegt samband.
Þú getur hugsað þetta sem annað af þessum „smá afhjúpandi“ mynstrum sem líkaminn hefur – ekki praktískt, heldur bara eðlislægt.
